Gemilerin Emniyetli ve Çevreye Duyarlı Geri Dönüşümü Hakkında Hong Kong Uluslararası Sözleşmesi (kısaca Hong Kong Sözleşmesi), gemi geri dönüşümünün insan sağlığına ve çevreye olumsuz etkilerini azaltmak veya en aza indirmek amacıyla hazırlanmış; 15 Mayıs 2009’da IMO tarafından kabul edilmiştir.
Sözleşmenin yürürlüğe girmesi için belirli şartlar öngörülmüştür ve sözleşmenin 17.maddesinde düzenlenmiştir.
Bu şartlar;
Uzun bir sürecin ardından yukarıda belirtilen şartların sağlanması neticesinde Hong Kong Sözleşmesi, 26 Haziran 2025 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Bu sözleşme ile gemi söküm faaliyetlerine ilişkin birleşik ve bağlayıcı bir uluslararası çerçeve oluşturulmuştur.
Gemi geri dönüşümü sektörü bakımından oldukça önemli bir konuma sahip olan Türkiye, 31 Mart 2017 tarihinde sözleşmeyi çekince koyarak onaylamış, ardından onay belgesini de 31 Ocak 2019 tarihinde IMO Genel Sekreterliği’ne tevdi ederek sözleşmeye resmen taraf olmuştur.
Sözleşme, 500 grostondan aşağı olan veya işletim ömürleri süresince sadece bayrağını taşıdığı ülkenin egemenlik veya yetki alanı içindeki sularda faaliyet gösteren gemilere uygulanmaz.
Ek olarak; Savaş gemileri, yardımcı askeri gemiler ve devletlerin ticari olmayan hizmetlerde kullanılan gemileri sözleşme kapsamı dışındadır.
Geminin geri dönüştürüleceği gemi tesislerinin sözleşmeye uygun olarak emniyetli ve çevreye duyarlı şeklide tasarlanması, yetkilendirilmesi ve sertifikalandırılması zorunlu hale gelmiştir.
500 gros tonaj ve üzeri gemiler için Tehlikeli Madde Envanteri (IHM) tutulması zorunluluğu getirilmiştir. (Yeni gemiler bakımından teslim anında, mevcut gemiler bakımından ise 26 Haziran 2030 tarihine kadar bulundurması şartı)
Gemi hizmete sunulmadan veya Tehlikeli Maddeler Envanteri Uluslararası Sertifikası verilmeden önce başlangıç denetimine tabi tutulacaktır.
Gemi hizmetten alınmadan ve geminin geri dönüşümüne başlanmadan önce de gemide nihai denetim yapılacaktır.
Geri dönüşüme gidecek gemilere Uluslararası Geri Dönüşüme Hazır Sertifikası (IRRC) alma zorunluluğu getirilmiştir.
Gemi geri dönüşüm tesislerinde çalışan işçilere yönelik olarak gemi geri dönüşümünün insan sağlığı ve çevre üzerinde meydana getirdiği olumsuz etkilerin asgariye indirilmesi ve mümkün mertebe ortadan kaldırılması amaçlarını gerçekleştirmek dahil iş güvenliği ve insan sağlığının ve çevrenin korunmasını sağlayacak bir politika uygulanacaktır.
Tehlikeli maddelerin kontrolü bakımından gemi yapısında bulunan asbest, PCB gibi zararlı maddelerin tespiti, envantere kaydı ve kontrollü bertarafı için düzenleme getirmektedir.
Hong Kong Sözleşmesi’nin yürürlüğe girmesiyle birlikte gemi geri dönüşüm faaliyetlerine ilişkin çevreye duyarlı ve iş güvenliğini esas alan yeknesak ve ilerici standartları getirilmiştir. Gemi söküm faaliyetlerinin yoğunluğu bakımından dünya sıralamasında üst sıralarda yer alan Türkiye açısından da bu gelişme, insan sağlığını gözeten ve çevreye duyarlı uygulamaları yaygınlaştırma yönünden büyük önem taşımaktadır.
Konuyla ilgili detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.